حدائق السحر فى دقائقِ الشعر

به اهتمام: عباس اقبال آشتیانی

این کتاب، در اواسط قرن ششم هجری و تقریبا مقارن با زمان نوشتن کتاب‌های چهار مقاله (اثر نظامی عروضی) و مقامات حمیدی (اثر قاضی حمیدالدین بلخی) می‌باشد که هر دو در حدود سالهای ۵۵۱ و ۵۵۲ هجری، به رشتهٔ تحریر درآمده‌اند. چون کتبی که برای ما، از این دوره‌ها و دوره‌های پیش از آن به جا مانده قلیل و انگشت شمار می‌باشد، پس هرچه از کتابهای نثر فارسی مربوط به قبل از قرنهای ششم و هفتم که به دست بیاید، به منزلهٔ سرمایه‌های ادبی گرانبهایی از زبان ِ شیوای فارسی خواهد بود.

از لحاظ اولین بودن ِ این کتاب در نوع خود :این کتاب اولین کتاب ِ فارسی در موضوع «صنایع شعری» است که نسخهٔ آن بدست ما رسیده و قبل از آن کتابهای دیگری که در همین فنّ (صنایع شعری)، نگاشته شده بوده‌اند، همه در طوفان ِ حوادث از میان رفته‌اند و اثری از هیچکدام ِ آنها برجای نمانده‌است. از جملهٔ این کتابهای نابود شده، کتاب «تَرجِمانُ البلاغة» اثر : «فرّخی» و کتاب «کَنزُالغَرائب»، تألیف «منشوری»، که توسط ِ «خورشیدی» شرح شده‌است، و همچنین تألیفات ِ«ابوالحسن بهرامی سرخسی» می‌باشند که از وجود ِ همهٔ آنها، بوسیلهٔ همین کتاب ِ «حدائقُ الشعر» اطلاع پیدا کرده‌ایم.